Разговор с камнем

В двери камня стучу я.
— Это я, ну впусти же.
Хочу так в тебя войти я,
Хочу вокруг оглядеться,
Набрать тебя — как дыханья.

— Уходи, — молвит камень, —
Я закрыт. Нет ни щели.
Хоть на части разбей нас,
Мы — такие — закрыты.
Хоть в песок ты сотри нас,
Никого мы не впустим.

В двери камня стучу я.
— Это я, ну впусти же.
Я ведь здесь лишь из любопытства —
Ведь даёт жизнь такую возможность.
И пройду по твоим площадям я
После выйду к листьям, к воде я.
Мало времени, мало.
Пусть смертность моя тебя тронет.

— Из камня я, — молвит камень, —
Сохранять серьёзность я должен.
Уходи.
Не могу я смеяться.

В двери камня стучу я.
— Это я, ну впусти же.
Я слыхала, в тебе есть большие пустые залы,
Их не видел никто, прекрасны они понапрасну,
В них ещё никогда шагов не звучало эхо.
Ну признайся, что сам ты мало об этом знаешь.

— Большие пустые залы, —
Молвит камень, — но нет в них места.
Прекрасные, но за пределом
Твоих недоразвитых чувств.
Можешь со мной познакомиться. Никогда меня не познаешь.
Поверхностью всей обращён к тебе,
Но сутью всей — отвернулся.

В двери камня стучу я.
— Это я, ну впусти же.
Не ищу в тебе я приюта навечно.
Не несчастна я.
Не бездомна.
Мой мир возвращения стоит.
Я выйду с пустыми руками.
О том, что была там вправду,
Только сказать смогу я,
А мне никто не поверит.

— Не войдёшь, — молвит камень, —
Чувства сопричастности нету.
Ни одно твоё чувство этого не заменит.
Хоть до всевиденья зрение обостри ты -
Без сопричастности тебе и это не пригодится.
Не войдёшь, у тебя лишь замысел этого чувства,
Лишь его зачаток, воображенье.

В двери камня стучу я.
— Это я, ну впусти же.
Не могу ведь ждать я тысячелетья,
Чтобы войти к тебе под крышу.

— Не веришь мне, — молвит камень, —
Спроси у листа — подтвердит он.
Спроси у воды — скажет то же.
Наконец, к своим волосам обратись ты.
Смех меня распирает, огромный смех,
А смеяться им не умею.

В двери камня стучу я.
— Это я, ну впусти же.

— Нет дверей у меня, — молвит камень.

---
Перевод с польского.

---
Оригинал (авторка - Вислава Шимборска):

Rozmowa z kamieniem

Pukam do drzwi kamienia.
— To ja, wpuść mnie.
Chcę wejść do twojego wnętrza,
Rozejrzeć się dokoła,
Nabrać ciebie jak tchu.

— Odejdź — mówi kamień –
jestem szczelnie zamknięty.
Nawet rozbite na części
Będziemy szczelnie zamknięte.
Nawet starte na piasek
Nie wpuścimy nikogo.

Pukam do drzwi kamienia.
— To ja, wpuść mnie.
Przychodzę z ciekawości czystej.
Życie jest dla niej jedyna okazją.
Zamierzam przejść się po twoim placu,
A potem jeszcze zwiedzić liść i kroplę wody.
Niewiele czasu na to wszystko mam.
Moja śmiertelność powinna cię wzruszyć.

— Jestem z kamienia — mówi kamień –
i z konieczności muszę zachować powagę.
Odejdź stąd.
Nie mam mięśni śmiechu.

Pukam do drzwi kamienia.
— To ja, wpuść mnie.
Słyszałam, że są w tobie wielkie puste sale,
Nie oglądane, piękne nadaremnie,
Głuche, bez echa czyichkolwiek kroków.
Przyznaj, że sam niedużo o tym wiesz.

— Wielkie i puste sale — mówi kamień –
Ale w nich miejsca nie ma.
Piękne, być może, ale poza gustem
Twoich ubogich zmysłów.
Możesz mnie poznać, nie zaznasz mnie nigdy.
Całą powierzchnią zwracam się ku tobie,
A całym wnętrzem leżę odwrócony.

Pukam do drzwi kamienia.
— To ja, wpuść mnie.
Nie szukam w tobie przytułku na wieczność.
Nie jestem nieszczęśliwa.
Nie jestem bezdomna.
Mój świat jest wart powrotu.
Wejdę i wyjdę z pustymi rękami.
A na dowód, że byłam prawdziwie obecna,
Nie przedstawię niczego prócz słów,
Którym nikt nie da wiary.

— Nie wejdziesz — mówi kamień –
Brak ci zmysłu udziału.
Żaden zmysł nie zastąpi ci zmysłu udziału.
Nawet wzrok wyostrzony aż do wszechwidzenia
Nie przyda ci się na nic bez zmysłu udziału.
Nie wejdziesz, masz zaledwie zamysł tego zmysłu,
Ledwie jego zawiązek, wyobraźnię.

Pukam do drzwi kamienia.
— To ja, wpuść mnie.
Nie mogę czekać dwóch tysięcy wieków
Na wejście pod twój dach.

— Jeżeli mi nie wierzysz — mówi kamień –
Zwróć się do liścia, powie to, co ja.
Do kropli wody, powie to, co liść.
Na koniec spytaj włosa z własnej głowy.
Śmiech mnie rozpiera, śmiech, olbrzymi śmiech,
Którym śmiać się nie umiem.

Pukam do drzwi kamienia.
— To ja, wpuść mnie.
— Nie mam drzwi — mówi kamień.